III. Kleopatra

III. Kleopatra
III. Kleopatra
	III. Kleopatra, Kom Ombo
Ptolemaios Krallığı'nın kraliçesi
Hüküm süresi	MÖ 142 – 131
Önce gelen	VIII. Ptolemaios ve II. Kleopatra
Sonra gelen	II. Kleopatra
Ortak hükümdar	VIII. Ptolemaios (MÖ 127–116); II. Kleopatra (MÖ 124–116); IX. Ptolemaios (MÖ 116–107); X. Ptolemaios (MÖ 107–101)
Hüküm süresi	MÖ 127 – 101
Önce gelen	II. Kleopatra
Sonra gelen	X. Ptolemaios ve Berenice III
Doğum	y. MÖ 160 – MÖ 155
Ölüm	MÖ 101
Eş(ler)i	VIII. Ptolemaios (amcası ve üvey babası)
Çocuk(lar)ı	IX. Ptolemaios; X. Ptolemaios; IV. Kleopatra; Kleopatra Selene; Tryphaena;
Hanedan	Ptolemaios Hanedanı
Babası	VI. Ptolemaios
Annesi	II. Kleopatra

III. Kleopatra (Grekçe: Κλεοπάτρα; MÖ y. 160 - MÖ 101) Mısır kraliçesidir. İlk önce annesi II. Kleopatra ve kocası VIII. Ptolemaios ile birlikte MÖ 142-131 ve ardından MÖ 127-116 yılları arasında hüküm sürmüştür. Daha sonra oğulları IX. Ptolemaios ve X. Ptolemaios ile birlikte MÖ 116-101 yılları arasında hüküm sürmüştür.

Kleopatra III, kocası VIII. Ptolemaios veya oğlu X. Ptolemaios ile ilişkilendirilirken Kleopatra Euergetis (Εὐεργέτις) olarak da biliniyordu. En büyük oğlu IX. Ptolemaios ile ilişkilendirilirken Kleopatra Filometor Soteira (Φιλομήτωρ Σώτειρα) olarak da biliniyor. Strabon'a göre, oğlu X. Ptolemaios ile ilişkilendirilirken bazen Kokke (Κόκκη) olarak da biliniyordu.^[1]

Hayatı

III. Kleopatra'nın amcası VIII. Ptolemaios, MÖ 170'ten MÖ 164'e kadar ailesiyle birlikte hüküm sürmüş ve bu noktada Kleopatra II ve Ptolemy VI'yı kovmuştur. Ancak kısa süre sonra MÖ 163'te tahttan çekilmek zorunda kalmıştır.^[2]

III. Kleopatra'nın ailesi tahta geri döndü ve MÖ 145'e kadar yaklaşık 20 yıl iktidarda kalmıştır. III. Kleopatra, MÖ 160 ile 155 yılları arasında doğmuştur. Ptolemaios Eupator, Kleopatra Thea, Ptolemaios VII Neos Philopator ve muhtemelen Berenice'in kız kardeşidir.^[3]^[4]

VI. Ptolemaios, MÖ 145 yılında Oinoparas'ta I. Aleksandros'a karşı yapılan savaşta atından düşerek aldığı yaralar sonucu ölmüştür. III. Kleopatra'nın amcası VIII. Ptolemaios tekrar Mısır Kralı olmuştur.^[3]

Annesi ve kocasıyla ortak yönetim

VIII. Ptolemaios, MÖ 145'te ilk olarak III. Kleopatra'nın annesi II. Kleopatra ile arkasından MÖ 139 civarında III. Kleopatra ile evlenmiştir.^[2]

II. Kleopatra, MÖ 132 civarında VIII. Ptolemaios'a isyan etmiş ve III. Kleopatra, MÖ 130'da kocasıyla birlikte Kıbrıs'a kaçmış, ancak MÖ 127'de İskenderiye'ye geri dönebilmiştir. MÖ 124 civarında III. Kleopatra ve kocası, annesi II. Kleopatra II tarafından ortak hükümdar olarak tekrar bir araya getirildiler.^[2]

Oğullarıyla ortak yönetim

MÖ 116'da VIII. Ptolemaios'un ölümünden sonra III. Kleopatra, annesi II. Kleopatra ve oğlu IX. Ptolemaios ile birlikte ülkeyi yönetmiştir. Annesi aynı yılın sonlarında veya ertesi yılın başlarında (MÖ 115) ölmüştür.^[2]

III. Kleopatra, MÖ 107'de IX. Ptolemaios'u İskenderiye'den kovmuş ve yerine ikinci oğlu X. Ptolemaios'u ortak naip olarak atamıştır. 6 yıllık ortak yönetimden sonra X. Ptolemaios, annesi III. Kleopatra'yı MÖ 101'de öldürmüştür. III. Kleopatra'nın yerine, muhtemelen III. Kleopatra'nın torunu olan eşi III. Berenice ile ortak yönetimde olan X. Ptolemaios geçmiştir.^[1]

Çocukları

III. Kleopatra ve VIII. Ptolemaios MÖ 142 veya 141'de evlenmişler ve beş çocukları olmuştur:^[1]^[4]

İsim	Doğum	Ölüm	Notlar
IX. Ptolemaios	MÖ 142	MÖ 81 Aralık	MÖ 116-107 yılları arasında annesi ve büyükannesiyle birlikte Mısır'ın ortak hükümdarı olup, daha sonra Kıbrıs'a sürgün edilmiş, MÖ 88-81 yılları arasında ise tek başına hükümdar olmuştur.
X. Ptolemaios	MÖ 140 mı?	MÖ 88–87	MÖ 114-107 yılları arasında Kıbrıs Kralı olan ve daha sonra annesiyle birlikte Mısır'ın eş yöneticisi olan Kral, MÖ 88'de sürgüne gönderilmiştir.
Tryphaena	MÖ 140 civarı	MÖ 110/09	MÖ 124 yılında Seleukos Kralı VIII. Antiohos ile evlendi.
IV. Kleopatra	MÖ 138–135?	MÖ 112	MÖ 116-115 yılları arasında IX. Ptolemaios ile evlenmiş ve onunla birlikte hükümdarlık yapmıştır. Daha sonra Ptolemaios'den boşanarak Seleukos kralı IX. Antiohos ile evlenmiştir.
Kleopatra Selene	MÖ 135-130?	MÖ 69	MÖ 115'ten muhtemelen MÖ 107'ye kadar IX. Ptolemaios ile evli kaldı ve bu tarihten sonra muhtemelen X. Ptolemaios ile yeniden evlendi. Daha sonra sırasıyla Seleukos kralları VIII. Antiohos, IX. Antiohos ve X. Antiohos ile evlendi.

Kaynakça

^ ^a ^b ^c Cleopatra III by Chris Bennett
^ ^a ^b ^c ^d Ptolemy VIII by Chris Bennett
^ ^a ^b Ptolemy VI by Chris Bennett
^ ^a ^b Aidan Dodson, Dyan Hilton, The Complete Royal Families of Ancient Egypt, 2004

[CB-CleopatraIII-1] Cleopatra III by Chris Bennett

[CB-PtolemyVIII-2] Ptolemy VIII by Chris Bennett

[CB-PtolemyVI-3] Ptolemy VI by Chris Bennett

[DH-4] Aidan Dodson, Dyan Hilton, The Complete Royal Families of Ancient Egypt, 2004

[1]

[2]

[3]

[4]

g t d Helenistik hükümdarlar
Argead Hanedanı	II. Filip İskender (III. Aleksandros) III. Filip IV. Aleksandros
Antipatros Hanedanı	Kassandros IV. Filip V. Aleksandros I. Antipatros
Antigonos Hanedanı	I. Antigonos Monoftalmos I. Dimitrios Poliorkitis II. Antigonos Gonatas II. Dimitrios Aetolikus III. Antigonos Doson V. Filippos Perseus
Ptolemaios Hanedanı	I. Ptolemaios II. Ptolemaios Ptolemaios Keraunos Meleager III. Ptolemaios IV. Ptolemaios V. Ptolemaios I. Kleopatra (Naip) VI. Ptolemaios II. Kleopatra VII. Ptolemaios VIII. Ptolemaios III. Kleopatra IX. Ptolemaios X. Ptolemaios III. Berenike XI. Ptolemaios XII. Ptolemaios V. Kleopatra IV. Berenike XIII. Ptolemaios XIV. Ptolemaios VII. Kleopatra XV. Ptolemaios
Seleukos Hanedanı	I. Seleukos I. Antiohos II. Antiohos II. Seleukos III. Seleukos III. Antiohos IV. Seleukos IV. Antiohos (Naip: Lysias) V. Antiohos I. Dimitrios I. Aleksandros II. Dimitrios VI. Antiohos Diodotus Trifon VII. Antiohos II. Dimitrios II. Aleksandros Kleopatra Thea V. Seleukos VIII. Antiohos IX. Antiohos VI. Seleukos X. Antiohos III. Dimitrios XI. Antiohos I. Filippos XII. Antiohos VII. Seleukos XIII. Antiohos II. Filippos
Lisimahos	Lisimahos
Attalos Hanedanı	Filetairos I. Eumenis I. Attalos II. Eumenis II. Attalos III. Attalos III. Eumenis
Greko-Baktriya Hanedanı	I. Diodotus II. Diodotus I. Euthydemus I. Dimitrios II. Euthydemus I. Antimachus Pantaleon Agathocles I. Dimitrios I. Eucratides Plato II. Eucratides I. Heliocles
Hint-Grek Krallığı	I. Dimitrios I. Antimahus Pantaleon Agathokles I. Apollodotus II. Demetrius II. Antimahus I. Menander I. Zoilos Agathokleia Lisias I. Strato Antialkidas II. Heliokles Poliksenios III. Demetrios Filoksenios Diomedes Amintas Epander Theofilos Peukolaos Thraso Nikivas II. Menander Artemidoros Hermaeus Archebios Telefos II. Apollodotus Hippostratos Dionisios II. Zoilos Apollofanes II. Strato
Bitinya kralları	I. Zipoitis I. Nikomidis II. Zipoitis Etazeta (taht naibi) Ziaelas I. Prusias II. Prusias II. Nikomidis III. Nikomidis IV. Nikomidis
Pontus kralları	I. Mithridatis Ariobarzanis II. Mithridatis III. Mithridatis ve Laodiki I. Farnakis IV. Mithridatis V. Mithridatis VI. Mithridatis II. Farnakis Dareios I. Polemon Pitodorida II. Polemon
Kommagene kralları	Ptolemaios II. Sames I. Mithridatis I. Antiohos II. Mithridatis II. Antiohos III. Mithridatis III. Antiohos IV. Antiohos
Kapadokya kralları	I. Ariarathis II. Ariarathis II. Ariamnes III. Ariarathis IV. Ariarathis V. Ariarathis Orophernes VI. Ariarathis VII. Ariarathis VIII. Ariarathis IX. Ariarathis I. Ariobarzanes II. Ariobarzanes III. Ariobarzanes X. Ariarathis Arhelaos
Bosporos kralları	I. Mithridates Farnakes Asandros ve Dynamis II. Mithridates Asandros ve Dynamis Scribonius'un Dynamis'le ortak yönetim teşebbüsü Dynamis ve Polemon Polemon ve Pythodorida Aspurgus III. Mithridates ve Gipaipyreos III. Mithridates I. Kotis
Epir kralları	Admetus Tharrhypas Alcetas I Neoptolemus I Arybbas I. Aleksandros Aeacides Neoptolemus II Alcetas II I. Pirus II. Aleksandros Olympias II (regent) II. Pirus Ptolemy III. Pirus Deidamia