Milan Kundera
| Milan Kundera | ||||
|---|---|---|---|---|
| ||||
| Algemene informatie | ||||
| Geboortedatum | 1 april 1929 | |||
| Geboorteplaats | Brno | |||
| Overlijdensdatum | 11 juli 2023 | |||
| Overlijdensplaats | Parijs | |||
| Geboorteland | Tsjecho-Slowakije Frankrijk | |||
| Opleiding gevolgd aan | Filosofische Faculteit (1948 – 1949) [1] Filmová a televizní fakulta Akademie múzických umění v Praze (1949 – 1952)[1][2] 
| |||
| Beroep | schrijver,[3][4][5] scenarioschrijver, vertaler,[4][2] romanschrijver, academisch docent, dichter,[4][2] dramaturg,[2] essayist,[2] prozaïst,[2] schrijver van korte verhalen
| |||
| Handtekening | 
| |||
| Werk | ||||
| Genre | Filosofische roman | |||
| Stroming | Postmodernisme | |||
| Thema's | Tsjecho-Slowakije, cynisme, Francis Bacon | |||
| Bekende werken | De grap, De ondraaglijke lichtheid van het bestaan, De traagheid | |||
| Lid van | American Academy of Arts and Sciences, comité de lecture des éditions Gallimard, American Academy of Arts and Letters, Svaz českých spisovatelů | |||
| Werken in collectie | Jiří Gruša Collection at the Moravian Museum,[6] Exile Collection of Czechoslovak Documentation Centre[6] | |||
| Prijzen en onderscheidingen | Herder Prize,[1] Prix mondial Cino Del Duca,[7] Czech Medal of Merit, 1st class,[1] Ridder in het Legioen van Eer,[1] Vilenica Prize, Prix Médicis étranger,[1][2] Nelly Sachs Prize,[1] Jeruzalem Prijs,[1] onderscheiding van de stad Brno, honorary citizen of Brno, Jaroslav Seifert Prize,[1] Prix de la critique,[8] Austrian State Prize for European Literature, Common Wealth Award of Distinguished Service,[1] Franz Kafka Prijs,[9] Golden Order of Merit,[10] honorary doctor of the University of Michigan, Mondelloprijs,[1] The prize of the BNF,[5] Czech State Award for Literature,[5] Klement Gottwald State Prize,[2] Premio Arcebispo Xoán de San Clemente de novela estranxeira
| |||
| Dbnl-profiel | ||||
| (en) IMDb-profiel | ||||
| ||||
Milan Kundera (Brno, 1 april 1929 – Parijs, 11 juli 2023) was een Tsjechisch schrijver die in 1975 verhuisde naar Frankrijk. Hij was daar tevens docent vergelijkende literatuurwetenschap aan de Universiteit van Rennes.
Werk
[bewerken | brontekst bewerken]In zijn werk was Kundera humoristisch, cynisch met een wat melancholische ondertoon. Hij schreef veel over de situatie in zijn geboorteland sinds het communisme. Hij verbond daarbij de persoonlijke geschiedenissen met filosofische thema's, zonder te beleren. Hoewel hij uitdrukking gaf aan een Tsjechische traditie van emotionele verdieping schreef hij sinds 1989 in het Frans. Zijn eerste roman 'De Grap' toont zijn cynische humor. De roman 'Onsterfelijkheid' is er een waarbij zowel de compositie als de inhoud kenmerkend is voor al zijn werk. Het wisselende standpunt van de personagebeschrijvingen verdiept de lezer in de psyche van de individuen én laat een beschouwing op afstand toe. Deze beschouwing wordt dan tussen de regels gevoed door Kundera's bespiegelingen. Je zou hem een existentialist kunnen noemen zonder hoop; sommigen noemen hem een postmodernist maar ook een optimist.
Een van Kundera's bekendste werken is De ondraaglijke lichtheid van het bestaan; een filosofische roman die zich afspeelt in de hoofden van vier hoofdrollen met verschillende achtergronden en denkbeelden, die hun bestaan op hun eigen manier inrichten. Vanuit diverse perspectieven worden zaken als toeval en voorbestemming, politiek, kunst, liefde, seks, kitsch en natuurlijk de lichtheid van het bestaan behandeld. Het boek werd onder de titel The Unbearable Lightness of Being verfilmd.
Affaire Dvořáček
[bewerken | brontekst bewerken]In oktober 2008 vestigde de historicus Adam Hradilek in het Tsjechische weekblad Respekt de aandacht op een document uit de archieven van de geheime politie, dat leek aan te tonen dat de 20-jarige Kundera in 1950 een 22-jarige anticommunistische activist, Miroslav Dvořáček, bij de politie aangaf. Dvořáček werd veroordeeld tot 22 jaar gevangenisstraf, waarvan hij er 14 daadwerkelijk uitzat, voor een deel in de uraniummijnen. Meerdere historici onderschreven de authenticiteit van het politierapport. Kundera evenwel heeft altijd ontkend. Opvallend is in elk geval dat in de aangifte zowel het nummer van Kundera's identiteitskaart als zijn handtekening ontbreekt. Volgens een getuige uit de jaren 50, Zdeněk Pešat, heeft niet Kundera maar diens studiegenoot Ivan Dlask de aangifte gedaan, uit persoonlijke wraakmotieven.[11]
Taal
[bewerken | brontekst bewerken]Kundera schreef aanvankelijk in het Tsjechisch, om vanaf de jaren 90 over te schakelen op het Frans. Al vanaf 1973 - nog vóór zijn emigratie - kwam zijn werk eerst in Franse vertaling uit. In 1979 stelde hij tot zijn ontzetting vast, nadat Alain Finkielkraut hem in een interview had gevraagd waarom zijn vroegere werk zoveel barokker was, dat de vertalers in feite een herschrijving hadden geproduceerd. Kundera nam daarom de 'sisyfeske' taak op zich alle vertalingen persoonlijk te herzien (aanvankelijk met Claude Courtot), waarna hij ze definitief verklaarde.
Overlijden
[bewerken | brontekst bewerken]Kundera overleed op 11 juli 2023 op 94-jarige leeftijd in Parijs.[12][13][14]
Bibliografie
[bewerken | brontekst bewerken]- De grap (roman, 1967, vert. Jana Beranová)
- Lachwekkende liefdes (verhalen, 1959-1968, vert. Jana Beranová)
- Afscheidswals (roman, 1970, vert. Jana Beranová)
- Het leven is elders (roman, 1973, vert. Jana Beranová)
- De dood zal me omhelzen bij de jasmijn (gedichten, 1976, vert. Jana Beranová)
- Het boek van de lach en de vergetelheid (roman, 1978, vert. Jana Beranová)
- Jacques en zijn meester (theater, 1981, vert. Ivo Gay)
- De ondraaglijke lichtheid van het bestaan (roman, 1984, vert. Jana Beranová)
- De kunst van de roman (essay, 1986; vert. Ernst van Altena)
- Onsterfelijkheid (roman, 1988, vert. Jana Beranová)
- Verraden testamenten (essay, 1993, vert. Piet Meeuse)
- Traagheid (roman, 1995, vert. Joop van Helmond, 2015 nieuwe vertaling Martin de Haan)
- Identiteit (roman, 1997, vert. Martin de Haan)
- Onwetendheid (roman, 2002, vert. Martin de Haan)
- Het doek (essay, 2005, vert. Martin de Haan)
- Het brute gebaar van de schilder (essay, 2006, vert. Martin de Haan)
- Een ontmoeting (essay, 2009, vert. Martin de Haan)
- Over de romankunst (verzamelde essays, bezorgd door Martin de Haan)
- Het feest der onbeduidendheid (roman, 2014, vert. Martin de Haan)
Externe links
[bewerken | brontekst bewerken]- (pl) Website over Kundera
- (en) Steamthing.com Meer achtergrond over de affaire Dvořáček, plus een Engelse vertaling van Pešats verklaring.
Referenties
[bewerken | brontekst bewerken]- ↑ a b c d e f g h i j k Milan Kundera – iLiteratura.cz (12 november 2006). Geraadpleegd op 12 juli 2023.
- ↑ a b c d e f g h https://aleph.vkol.cz/F/?func=find-c&ccl_term=sys=000000623&local_base=svk04; REGO; geraadpleegd op: 1 april 2024.
- ↑ Gemeinsame Normdatei; geraadpleegd op: 24 juni 2015.
- ↑ a b c abART; geraadpleegd op: 1 april 2021; abART-identificatiecode voor persoon: 7784.
- ↑ a b c Who's Who; Who's Who UK-identificatiecode: U23466.
- ↑ a b COURAGE Registry.
- ↑ Milan Kundera. Institut de France. Geraadpleegd op 9 juli 2020.
- ↑ academie-francaise.fr; Académie française-identificatiecode voor prijswinnaar: milan-kundera.
- ↑ Milan Kundera 'joyfully' accepts Czech Republic's Franz Kafka prize. TheGuardian.com. Geraadpleegd op 6 oktober 2020.
- ↑ Pahor pisatelju Milanu Kunderi podelil zlati red za zasluge (13 november 2021). Geraadpleegd op 18 november 2021.
- ↑ (en) Praguemonitor.com[dode link]
- ↑ (fr) Milan Kundera, romancier de l’existence, est mort. Le Monde (13 juli 2023). Gearchiveerd op 10 februari 2025. Geraadpleegd op 3 juli 2025.
- ↑ (cs) Ve věku 94 let zemřel Milan Kundera. Ve světě patřil mezi nejznámější české spisovatele. iROZHLAS (12 juli 2023). Gearchiveerd op 26 april 2025. Geraadpleegd op 3 juli 2025.
- ↑ Dissident tegen wil en dank: schrijver Milan Kundera (94) overleden. NOS Nieuws (12 juli 2023). Gearchiveerd op 19 september 2024. Geraadpleegd op 3 juli 2025.
