Grafiti su za jedne oblik umetnosti, dok su za druge čist vandalizam. Ipak, oni imaju bogatu i složenu istoriju koja je evoluirala tokom vremena.
U početku, grafiti su bili "glasnogovornici društva" povezani sa ilegalnim slanjem poruka na javnim površinama. Vremenom, razvili su se u priznat umetnički izraz.
Danas su grafiti deo savremene urbane kulture i mogu se videti na zidovima mostova, podzemnih prolaza, zgradama širom sveta. Ni Beograd nije zaostajao za ovih trendom, a prvim grafitom u srpskoj prestonici ali i Srbiji, smatra se grafit koji se nalazi u Sremskoj ulici.
U pitanju je grafit koji glasi: "Glasajte za Filipa Filipovića"koji je nastao avgusta 1920. godine tokom izborne kampanje za gradonačelnika Beograda.
Ko je bio Filip Filipović
Filip Filipović bio je kandidat KPJ ( Komunističke partije Jugoslavije). Kandidat KPJ je imao veoma jaku kampanju gde je obilazio skoro svako naselje, fabriiku, radnju. Sudeći po rezultatu, kampanja je bila uspešna pa je Filipović 25. avgusta dobio izbore u Beogradu.
U vreme Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca pobeda komunističke partije odjeknula je širom kraljevine. Filip Filipović bio na mestu gradonačelnika Beograda nepunih sedam dana, jer Kraljevina SHS nije mogla to da dopusti. Tako je u prostorije opštine upala policija i izbacila odbornike KPJ pod izgovorom da nisu položili zakletvu.
Komunistička partija Jugoslavije uložila je žalbu, ali to ništa nije vredelo.
Prvi grafiti u Beogradu
Grafiti koji su se među prvima pojavili na zidovima beogradskih zgrada uglavnom su imali političke poruke u vreme izbora. O tome svedoči i gorepomenuti prvi sačuvani grafit u Srbiji.
Među najpoznatijima, koji su se pojavili par godina kasnije, bili su i oni poput "Smrt fašizmu". Nakon Drugog svetskog rata grafiti koji su ispisivani uglavnom su veličali Tita i Komunističku partiju. Ipak, tokom urbanizacije Beograda pisanje grafita smatralo se vandalizmom i kriminalom.
Preokret se desio krajem šezdesetih godina 20. veka kada je u upotrebu ušao sprej-lak, pa su najpoznatiji grafiti bili imena rok grupa ili pankera koji su ispisivali grafit sa zaoruženim slovom "A" koji je označavao anarhiju. Prostor kod Filozofskog fakulteta i SKC-a bili su najčešća "meta" crtača.
BONUS VIDEO:
(MONDO)
