Burrhus Frederic Skinner
Burrhus Frederic Skinner
| |||
| Ankapobeny | |||
| Anarana | Burrhus Frederic Skinner | ||
| Teraka | 20 Martsa 1904 | ||
| Toerana | - | ||
| Maty | 18 Aogositra 1990 | ||
| Fiaviana sy ny andraikitra | |||
| Firenena | Etazonia | ||
| Asa : | |||
| Fiainana manokana | |||
.jpg)
Burrhus Frederic Skinner dia filôzôfy, mpamorona, mpanoratra ny tantaran'ny fiainany mizaka ny zom-pirenen'i Etazonia teraka ny 20 Martsa 1904 tao Pennsylvania ary maty ny 18 Aogositra 1990.
🧠 Burrhus Frederic Skinner : Mpahay siansa ara-tsaina manan-kaja sy mpamorona ny teorian’ny fitondran-tena
[hanova | hanova ny fango]---
Anarana feno
[hanova | hanova ny fango]Burrhus Frederic Skinner (fantatra amin’ny fanafohezana hoe B.F. Skinner)
[hanova | hanova ny fango]---
Daty sy toerana nahaterahana
[hanova | hanova ny fango]20 Martsa 1904, tao Susquehanna, Pennsylvania, Etazonia
[hanova | hanova ny fango]Daty sy toerana nahafatesana
[hanova | hanova ny fango]18 Aogositra 1990, tao Cambridge, Massachusetts, Etazonia
[hanova | hanova ny fango]---
🔹 Fiainana tany amin’ny fahazazana
[hanova | hanova ny fango]Skinner dia teraka tao amin’ny tanàna kely any Pennsylvania. Ny rainy dia mpisolovava, ary ny reniny dia mpikarakara tokantrano. Nanana fahazazana milamina izy, sady nahay nanamboatra sy nikaroka zavatra vaovao. Tia namorona milina kely sy fitaovana samihafa izy tamin’izy mbola zaza, ary io no nampisehoana fa efa nanana toe-tsaina mpikaroka sy mpamorona hatrany am-boalohany.
---
🔹 Fianarana sy fiofanana[1]
[hanova | hanova ny fango]Skinner dia nianatra tao amin’ny Hamilton College any New York. Nandritra ny fianarany tany dia nianatra lalina momba ny zavakanto sy ny literatiora satria te ho mpanoratra izy tamin’ny voalohany. Rehefa nahavita fianarana tamin’ny taona 1926, dia niezaka hanoratra tantara fohy sy tononkalo, nefa tsy nahomby izany.
Avy eo, dia nanapa-kevitra hanova lalana izy ka nianatra psikolojia tao amin’ny Harvard University. Nahazo diplaoma Ph.D. tamin’ny 1931 izy, ary nanomboka nanao fikarohana ara-tsiantifika momba ny fitondran-tena.
---
🔹 Asa sy zava-bitan’i Skinner[2]
[hanova | hanova ny fango]Skinner dia mpikaroka nahafantatra fa azo arahina sy refesina amin’ny fomba siantifika ny fitondran-tenan’olombelona sy ny biby. Izy no anisan’ny nanangana sy namolavola tanteraka ny behaviorisme (fitondran-tena madio).
Ireto avy ny anisan’ny zava-dehibe nataony:
---
🔸 Teorian’ny operant conditioning
[hanova | hanova ny fango]Skinner dia nanazava fa ny fitondran-tena dia miverimberina na mitsahatra arakaraka ny vokatra manaraka azy:
Raha mahazo valisoa ny olona (reinforcement) dia mbola hiverina indray ilay fitondran-tena.
Raha mahazo sazy (punishment) dia mihena na miato ilay fitondran-tena.
Ohatra: Raha omena sakafo ny alika isaky ny manindry bokotra iray, dia hianatra hanindry bokotra matetika ilay alika.
---
🔸 Skinner Box
[hanova | hanova ny fango]Skinner dia namorona fitaovana fantatra amin’ny anarana hoe Skinner Box na boaty Skinner. Ao anatin’izany dia atao fitiliana ny fitondran-tenan’ny biby (toy ny bitro na vorona).
Ao anatin’ilay boaty dia misy pedal na bokotra, ary isaky ny manindry izany ny biby dia mahazo valisoa (toy ny voan-javatra na sakafo). Io no nanamora ny fandalinana ara-tsiantifika ny fomba fianaran’ny biby sy ny fomba anentanana azy hamerina na hiala amin’ny fitondran-tena iray.
---
🔸 Fampiharana amin’ny fanabeazana sy fiaraha-monina[3]
[hanova | hanova ny fango]Skinner dia nanolo-kevitra fa azo ampiasaina amin’ny:
✅ Fanabeazana (ohatra: fitaovana manampy amin’ny fianarana sy fomba fizarana taranja araka ny fivoaran’ny mpianatra)
[hanova | hanova ny fango]✅ Fitsaboana amin’ny aretin-tsaina (toy ny fitsaboana olona manana fahazarana ratsy)
[hanova | hanova ny fango]✅ Fampiofanana biby (toy ny alika sy vorona)
[hanova | hanova ny fango]---
🔸 Boky sy sanganasany
[hanova | hanova ny fango]📘 The Behavior of Organisms (1938) — Boky fototra manazava ny operant conditioning.
[hanova | hanova ny fango]📘 Walden Two (1948) — Tantara an-tsaina momba fiaraha-monina tonga lafatra natsangana amin’ny fitsipika behavioriste.
[hanova | hanova ny fango]📘 Science and Human Behavior (1953) — Manazava amin’ny antsipiriany ny fitsipika mifehy ny fitondran-tena.
[hanova | hanova ny fango]📘 Beyond Freedom and Dignity (1971) — Miady hevitra amin’ny hevitra mahazatra momba ny fahalalahana sy ny andraikitry ny olona.
[hanova | hanova ny fango]---
🔹 Lova sy fiantraikany
[hanova | hanova ny fango]🌟 Skinner dia anisan’ny mpahay siansa ara-tsaina tena nisy fiantraikany lehibe indrindra tamin’ny taonjato faha-20.
🌟 Ny asany dia nitarika amin’ny fanovàna be amin’ny fanabeazana, fitsaboana ara-tsaina, sy ny fomba fanofanana biby.
🌟 Ny teoriany momba ny valisoa sy sazy dia mbola ampiasaina amin’ny fianarana sy ny fitondran-tena ankehitriny.
---
🔹 Fitsikerana
[hanova | hanova ny fango]Voatsikera Skinner fa nampihena loatra ny lanjan’ny eritreritra anatiny sy ny fahatsapana.
Misy naneho ahiahy fa ny heviny amin’ny fanovana fiaraha-monina amin’ny fomba siantifika dia mety hitarika amin’ny fanamparam-pahefana.
---
🔹 Daty manan-danja
[hanova | hanova ny fango]📌 1931 – Nahazo Ph.D. tao Harvard
[hanova | hanova ny fango]📌 1948 – Nanomboka niasa tao Harvard ho mpampianatra sy mpikaroka
[hanova | hanova ny fango]📌 1971 – Namoaka Beyond Freedom and Dignity
[hanova | hanova ny fango]📌 1990 – Maty taorian’ny aretina amin’ny kansera
[hanova | hanova ny fango]Jereo koa
[hanova | hanova ny fango]Rohy ivelany
[hanova | hanova ny fango]- Ao amin'i Freebase: [1]
