Panama

Panama
	República de Panamá (es)
Bratach	Armas
	;
Aintiún	Himno Nacional de Panamá
Mana	«Pro Mundi Beneficio» ; «Panama Surprises» ; «Er Lles y Byd»
Suíomh
	8° 37′ 00″ N, 80° 22′ 00″ O / 8.61667°N,80.36667°W
Príomhchathair	Panamá
Daonra
Iomlán	4,570,133 (2025)
• Dlús	61.61 hab./km²
Déamainm	Panamach
Teanga oifigiúil	an Spáinnis
Tíreolaíocht
Cuid de	Meiriceá Laidineach ; dúliosta tearmann cánach an Aontais Eorpaigh ; Continental Central America (en) ; Meiriceá Láir ; dúliosta tearmann cánach an Aontais Eorpaigh (–2018)
Achar dromchla	74,177.3 km²
• Uisce	2.9 %
Pointe is airde	Volcan Baru (en) (3,475 m)
Pointe is ísle	Muir Chairib (0 m)
Ar theorainn le	Cósta Ríce ; an Cholóim ; Stáit Aontaithe Mheiriceá
Sonraí stairiúla
Leanann sé/sí	Mosquitia (en) , Department of Panama (en) agus Stáit Aontaithe na Colóime
Cruthú	1903: Independence recognized by country from which it separated (en) (Viceroyalty of New Granada (en) )
Eachtra thábhachtach	Independence of Panama from Spain (en) ; separation of Panama from Colombia (en)
Eagraíocht pholaitiúil
Córas rialtais	córas uachtaránachta
Comhlacht reachtach	Comhthionól Náisiúnta Phanama
• President of Panama (en)	José Raúl Mulino (2024–)
Eacnamaíocht
OTI ainmniúil	67,406,738,052 $ (2021)
Airgeadra	balboa Phanama
Aitheantóir tuairisciúil
Lonnaithe i gcrios ama	UTC−05:00 ; America/Panama (en)
Fearann Idirlín barrleibhéil	.pa
Glaochód	+507
Uimhir theileafóin éigeandála	911, 103 agus 104
Cód tíre	PA
Eile
Suíomh gréasáin	visitpanama.com…

Is tír i Meiriceá Láir é Panama.

Tá teorainneacha aige le Cósta Ríce ó thuaidh agus leis an gColóim ó dheas. Is í Cathair Phanama an phríomhchathair. Tá 3 mhilliún duine ina gcónaí ann. Tá cóstaí ar an Aigéan Atlantach agus ar an Aigéan Ciúin aige agus is é an nasc idir Meiriceá Láir agus Meiriceá Theas é.

Tearmann cánach

Is tearmann cánach é Panama inniu. Sa bhliain 2016, foilsíodh 11.5 milliún comhad a bhain le socruithe cánach do dhaoine a raibh sócmhainní thar lear acu.

Príomhalt: Páipéir Phanama

Stair

Ar an 20 Nollaig 1989, d'ordaigh Uachtarán Mheiriceá George Bush go ndéanfaí ionradh ar Phanama.

Bhris scéal mór caimiléireachta amach sa bhliain 2016...

Príomhalt: Páipéir Phanama

... maidir le sceitheadh na gcomhad ó Mossack Fonseca, comhlacht dlí ó Panama inar léiríodh daoine móra le rá ag cur airgid i bhfolach leis an gcáin chuí a sheachaint.^[1]^[2]

Sa bhliain 2025, d'éirigh Canáil Phanama ina cnámh spairne idir na Stáit Aontaithe agus Panama. Thug Donald Trump le fios gur mian leis seilbh a fháil ar Chanáil Phanama.^[3]

Spórt

D'imir Panama i gCorn FIFA an Domhain 2018, faoi Hernan Dario Gomez, an chéad uair riamh. Bhí an fhoireann eagraithe go maith, ach bhí deacrachtaí acu cúil a scóráil.^[4]

Féach freisin

Tagairtí

↑ Nuacht RTÉ (2016-04-05). "Meiriceá ag géarú ar chomhlachtaí cláraithe thar lear" (as ga).
↑ Nuacht RTÉ (2016-04-04). ""Córas cánach lochtach"-Oxfam" (as ga).
↑ Nuacht RTÉ (2025-01-08). "Ráitis Trump faoin nGraonlainn cáinte ag an bhFrainc" (as ga-IE).
↑ Pádraic Ó Ciardha (14 Meitheamh 2018). "AN RÚIS 2018: Gach eolas faoin 32 foireann a bheidh san iomaíocht do Chorn an Domhain…" (ga-IE). Tuairisc.ie. Dáta rochtana: 2022-12-20.

[1] Nuacht RTÉ (2016-04-05). "Meiriceá ag géarú ar chomhlachtaí cláraithe thar lear" (as ga).

[:0-2] Nuacht RTÉ (2016-04-04). ""Córas cánach lochtach"-Oxfam" (as ga).

[3] Nuacht RTÉ (2025-01-08). "Ráitis Trump faoin nGraonlainn cáinte ag an bhFrainc" (as ga-IE).

[4] Pádraic Ó Ciardha (14 Meitheamh 2018). "AN RÚIS 2018: Gach eolas faoin 32 foireann a bheidh san iomaíocht do Chorn an Domhain…" (ga-IE). Tuairisc.ie. Dáta rochtana: 2022-12-20.

[1]

[2]

[3]

[4]