1934

Iuwen:	15e	16e	17e	18e	19e	20e iuw	21e	22e	23e	24e	25e
Jierren:	1929	1930	1931	1932	1933	1934	1935	1936	1937	1938	1939

Kalinders
Gregoriaanske kalinder	1934 MCMXXXIV
Ab urbe condita	2687
Armeenske kalinder	1383 ԹՎ ՌՅՁԳ
Etiopyske kalinder	1926 – 1927
Hebriuwske kalinder	5694 – 5695
Hindoekalinders
- Vikram Samvat	1989 – 1990
- Shaka Samvat	1856 – 1857
- Kali Yuga	5035 – 5036
Iraanske kalinder	1312 – 1313
Islamityske kalinder	1353 – 1353
Juliaanske kalinder	Gregoriaansk min 13 dgn.
Sineeske kalinder	4630 – 4631 庚酉 – 辛戌

1934 is in gewoan jier dat begjint mei in moandei. (Gregoriaanske kalinder foar 1934.) Dit jier makket ûnderdiel út fan it desennium fan 'e 1930-er jierren.

Foarfallen

jannewaris

• 1 - Troch in gemeentlike weryndieling ûntstiet yn Fryslân de gemeente It Hearrenfean.
• 10 - Yn nazy-Dútslân wurdt de Nederlanner Marinus van der Lubbe mei de guillotine eksekutearre foar it oanstekken fan 'e Ryksdeibrân.

febrewaris

• 8 - Yn reäksje op in tige gewelddiedige, massale demonstraasje troch in stikmannich faksistyske organisaasjes yn Parys juster, formearret Gaston Doumergue in regear fan nasjonale ienheid dat foarkomme moat dat yn Frankryk in boargeroarloch útbrekt.
• 9 - Grikelân, Turkije, Roemeenje en Joegoslaavje slute it Balkanpakt, in militêr bûnsgenoatskip, dat benammen rjochte is tsjin Bulgarije, dat oanspraak makket op dielen fan it grûngebiet fan alle fjouwer lannen.
• 13 - Nei twa dagen fan ferbittere gefjochten yn Eastenryk (feitlik in koarte boargeroarloch) tusken it leger, stipe troch leden fan 'e faksistyske paramilitêre Heimwehr, en leden fan 'e sosjalistyske paramilitêre Schutzbund, wêrby't tsientallen deaden en ferwûnen fallen binne, ferbiedt kânselier Engelbert Dollfuß de sosjalistyske partij SPÖ. De sosjalistyske boargemaster fan Wenen, Karl Seitz, wurdt oppakt.
• 16 - Fanwegen finansjele swierrichheden is it Dominion Nijfûnlân twongen om syn autonome status binnen it Britske Ryk op te jaan. It gebiet komt ûnder streekrjocht bestjoer fan it Britske regear yn Londen. It behâldt allinnich yn namme de status fan dominion.
• 17 - Yn Marche-les-Dames, yn 'e Ardinnen, ferûngelokket kening Albert I fan Belgje as er by in berchbeklimming 80 m omleech kneppelet.
• 23 - Yn Nikaragûa wurdt guerriljalieder Augusto Sandino fermoarde as er yngiet op in útnûging foar ûnderhannelings mei presidint Juan Sacasa.

maart

• 1 - Pu Yi, de lêste keizer fan Sina, wurdt troch de Japanners ynstallearre as keizer fan harren fazalsteat Mantsjûkwo.
• 12 - By in steatsgreep yn Estlân lûkt waarnimmend presidint Konstantin Päts alle macht nei himsels ta.
• 20 - Yn Nederlân komt de keninginne-mem Emma fan Waldeck-Pyrmont te ferstjerren.
• maart-12 maaie - Yn it suden fan it Arabysk Skiereilân wurdt de Saûdysk-Jemenityske Oarloch útfochten tusken Saûdy-Araabje en Noard-Jemen.

april

• 30 - De Eastenrykske kânselier Engelbert Dollfuß fiert yn syn lân in nije, faksistyske grûnwet yn, dy't sosjalisten en kommunisten foargoed bûtenspul set.

maaie

• 15 - By in steatsgreep yn Letlân lûkt premier Kārlis Ulmanis alle macht nei himsels ta.
• 19 - By in steatsgreep yn Bulgarije komt kolonel Damijan Veltsjev oan 'e macht, dy't de grûnwet bûten wurking stelt en faksistysk diktator wurdt.

juny

• 9 - Donald Duck makket syn debút.
• 15 - In topmoeting yn Feneesje tusken de diktators Adolf Hitler, fan nazy-Dútslân, en Benito Mussolini, fan Itaalje, mislearret om't Mussolini mordikus tsjin is op 'e tanimmende nazy-Dútske ynfloed yn Eastenryk.
• 30 - De Nacht fan de Lange Messen: yn nazy-Dútslân wurdt op befel fan diktator Adolf Hitler de top fan 'e SA útmoarde, dy't te selsstannich operearre.

july

• 1 - Mei de ynstelling fan 'e Production Code Administration (PCA), dy't tenei strang tafersjoch hâldt op it neilibjen troch de filmstudio's fan 'e sensuerregels fêstlein yn 'e Motion Picture Production Code, komt yn 'e filmyndustry fan Hollywood in ein oan 'e frijheid fan it Pre-Code-tiidryk.
• 3 - Yn Nederlân komt prins-gemaal Hindrik fan Meklenburch-Schwerin te ferstjerren, de man fan keninginne Wilhelmina.
• 4 - Yn Amsterdam brekke de Reade Julydagen út, in folksopstân mei as sintrum de Jordaan, dy't rjochte is tsjin 'e ferleging fan 'e wurkleasheidsútkearings troch it Nederlânske regear fan Hendrik Colijn.
• 25 - By in mislearre steatsgreep troch de nazys yn Eastenryk wurdt de faksistyske (mar anty-nazistyske) kânselier Engelbert Dollfuß fermoarde.

augustus

• 1 - Marten van der Hem, Harmen Bogaard en Klaas de Jager winne yn Frjentsjer de 83ste PC. Marten van der Hem wurdt útroppen ta kening.
• 1 - De Feriene Steaten beëinigje harren besetting fan Haïty, dy't al fan 1915 ôf duorret.
• 2 - De Dútske presidint Paul von Hindenburg komt te ferstjerren.
• 19 - Yn nazy-Dútslân wurdt rykskânselier Adolf Hitler by in allesbehalven frije folksstimming keazen ta opfolger fan 'e ferstoarne presidint Paul von Hindenburg. Syn titel wurdt lykwols net 'presidint' mar Führer ("lieder").
• 22 - By in topmoeting yn Florâns ûnthjit de Italjaanske diktator Benito Mussolini stipe tsjin nazy-Dútslân oan 'e Eastenrykske kânselier Kurt Schuschnigg.

oktober

• 5 - Yn Spanje wurde faksisten beneamd op ministersposten yn it nije rjochtse regear. Dêrop brekt yn 'e regio Astuerje in wapene arbeidersopstân út.
• 6 - De Katalaanske foaroanman Lluís Companys ropt de ûnôfhinklikheid fan 'e Republyk Kataloanje út.
• 7 - It Spaanske leger ûnderdrukt it ûnôfhinklikheidsstribjen yn Kataloanje. Presidint Lluís Companys en oare leden fan it Katalaanske regear wurde oppakt.
• 9 - Moard op kening Aleksander I fan Joegoslaavje yn Marseille, by in steatsbesyk oan Frankryk. De moardner is Vlado Černozemski, in lid fan 'e Ynterne Masedoanyske Revolúsjonêre Organisaasje (IMRO), dy't stribbet nei de ûnôfhinklikheid fan Masedoanje.
• 18 - It Spaanske leger drukt de arbeidersopstân yn Astuerje op tige bloedige wize de kop yn. Der komme teminsten 1.300 arbeiders om.
• 18 - Yn Sina begjint de kommunistyske foaroanman Mao Zedong mei 80.000 soldaten oan in massale útbraak út 'e besingeling troch regearingstroepen. Dit is it begjin fan 'e saneamd Lange Mars.

desimber

• 1 - Yn 'e Sovjet-Uny wurdt de foaroansteande kommunistyske partijsiktaris fan Leningrad, Sergej Kirov, by in moardoanslach fermoarde.
• 5 - By it Walwal-ynsidint, by it plak Walwal, oan 'e grins fan Abessynje en Italjaansk-Somalilân, komt it ta in fjoergefjocht tusken Abessynske en Italjaanske troepen. It is ien fan in protte soartgelikense ynsidinten, mar de Italjaanske diktator Benito Mussolini grypt dit foarfal oan om oarlochstariedings tsjin Abessynje te meitsjen.

Berne

jannewaris

• 8 - Jacques Anquetil, Frânsk hurdfytser († 1987)
• 18 - Raymond Briggs, Ingelske berneboekeskriuwer († 2022)

febrewaris

• 2 - Riek Landman, Frysk skriuwster
• 8 - Piet Blom, Nederlânsk arsjitekt († 1999)
• 12 - Bill Russell, Amerikaansk basketballer († 2022)
• 19 - Arnold Heertje, Nederlânsk ekonoom en heechlearaar († 2020)
• 25 - Rie Meijer, Nederlânsk reedrydster

maart

• 3 - Paul van Gorcum, Nederlânsk akteur († 2025)

maaie

• 28 - Bram van der Vlugt, Nederlânske akteur († 2020)

april

• 3 - Jane Goodall - Ingelsk antropologe en biologe († 2025)
• 5 - Roman Herzog, presidint fan Dútslân († 2017)
• 6 - Anton Geesink, Nederlânsk judoka en sportbestjoerder († 2010)
• 18 - Piet ten Thije, Frysk swimmer († 2015)
• 29 - Dick Wilson, Amerikaansk politikus († 1990)

juny

• 9 - Helga Haase, East-Dútsk reedrydster († 1989)
• 28 - Georges Wolinski, Frânsk striptekener († 2015)

july

• 1 - Jan Dotinga, Frysk skriuwer en dichter († 2024)
• 5 - Jacob Miedema, Nederlânsk politikus († 1994)
• 15 - Harrison Birtwistle, Ingelsk Komponist († 2022)
• 19 - Willem Nijholt, Nederlânsk akteur en sjonger († 2023)

augustus

• 1 - Gerrit Krol, Nederlânsk skriuwer en dichter († 2013)
• 4 - Rutger Kopland, Nederlânsk dichter en essayist († 2012)
• 21 - Paul Panhuysen, Nederlânsk komponist en keunstner († 2015)
• 23 - Fred Emmer, Nederlânsk nijslêzer en skriuwer († 2019)
• 25 - Akbar Hasjemi Rafsandjani, presidint fan Iraan († 2017)
• 30 - Eric Schneider, Nederlânsk akteur en skriuwer († 2022)

septimber

• 4 - Helga Ruebsamen, Nederlânsk auteur († 2016)
• 20 - Sophia Loren, Italjaansk aktrise
• 20 - Margaretha Grosser, Sealterfryske skriuwster en oersetter († 2019)
• 21 - Leonard Cohen, Kanadeesk sjonger en lietsjeskriuwer
• 23 - Per Olov Enquist, Sweedsk skriuwer († 2020)
• 27 - Wilford Brimley, Amerikaansk akteur († 2020)
• 28 - Brigitte Bardot, Frânsk aktrise en sekssymboal

oktober

• 28 - Julio Jiménez, Spaansk hurdfytser († 2022)
• 29 - Pim Jacobs, Nederlânsk pianist en presintator († 1996)

novimber

• 13 - Garry Marshall, Amerikaansk akteur en regisseur († 2016)
• 14 - Lambert H. Mulder, Frysk heechlearaar († 2016)

desimber

• 29 - Valentina Stenina, Wytrussysk reedrydster

datum ûnbekend

• Lambert H. Mulder, Frysk ûnderwiiskundige en oersetter

Ferstoarn

jannewaris

• 10 - Anne Tsjibbes van der Meulen, Frysk ûnderwizer en samler fan âldheden (* 1862)

febrewaris

• 13 - Hindrik Hindriks Kramer, Frysk arsjitekt (* 1850)
• 16 - Roberto Ferruzzi, Italjaansk keunstner (* 1853)

maaie

• 9 - Pieter de Clercq, Nederlânsk bankier en frisiast (* 1849)
• 19 - John Brinck, Amerikaansk roeier (* 1908)

july

• 4 - Maria Curie-Sklodowska, Poalsk-Frânsk natuerkundige en Nobelpriiswinneresse (* 1867)
• 19 - Lammert Skeltes Hilarides, Frysk keatser (* 1868)

augustus

• 2 - Paul von Hindenburg, presidint fan Dútslân (* 1847)
• 2 - Carl-Friedrich von Langen, Dútsk baron en hynstesporter (* 1887)
• 12 - Hendrik Petrus Berlage, Nederlânsk arsjitekt (* 1856)

septimber

• 9 - Anton Dreesmann, Nederlânsk ûndernimmer (* 1854)
• 23 - Lucien Gaudin, Frânsk skermer (* 1886)

oktober

• 26 - Maria Rutgers-Hoitsema, Nederlânsk feministe, ûnderwizeres en sosjaal herfoarmster (* 1847)

novimber

• 20 - Willem de Sitter, Frysk wiskundige, astronoom, kosmolooch en natuerkundige (* 1872)

Literatuer

toaniel

• Federico García Lorca, Yerma (oerset yn it Frysk as Yerma)

Jierren:	1929	1930	1931	1932	1933	1934	1935	1936	1937	1938	1939
Iuwen:	15e	16e	17e	18e	19e	20e iuw	21e	22e	23e	24e	25e

Boarnen, noaten en/as referinsjes:

Commons Wikimedia Commons  Ofbylden dy't by dit ûnderwerp hearre, binne te finen yn de kategory 1934 fan Wikimedia Commons.