Gorliz
| Gorliz | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Bizkaia, Euskal Herria | |||||||||||
 | |||||||||||
| |||||||||||
| Administrazioa | |||||||||||
| Estatua | Espainia | ||||||||||
| Erkidegoa | Euskal Autonomia Erkidegoa | ||||||||||
| Lurraldea | Bizkaia | ||||||||||
| Eskualdea | Uribe Kosta | ||||||||||
| Izen ofiziala |  Gorliz | ||||||||||
| Alkatea | Nagore Utxupi Larrazabal (EAJ) | ||||||||||
| Posta kodea | 48630 | ||||||||||
| INE kodea | 48043 | ||||||||||
| Herritarra | gorliztar | ||||||||||
| Kokapena | |||||||||||
| Koordenatuak | 43°24′58″N 2°55′58″W / 43.416111111111°N 2.9327777777778°W | ||||||||||
 | |||||||||||
| Azalera | 10,20 km² | ||||||||||
| Garaiera | 0 m - 289 metro | ||||||||||
| Distantzia | 27 km Bilbora | ||||||||||
| Demografia | |||||||||||
| Biztanleria | 6.015 (2024) −43 (2023) | ||||||||||
| |||||||||||
| Dentsitatea | 468,62 bizt/km² | ||||||||||
| Hazkundea (2003-2013)[1] |  % 20,53 | ||||||||||
| Zahartze tasa[1] | % 17,77 | ||||||||||
| Ugalkortasun tasa[1] | ‰ 36,53 | ||||||||||
| Ekonomia | |||||||||||
| Jarduera tasa[1] | % 80,26 (2011) | ||||||||||
| Genero desoreka[1] | % 5,76 (2011) | ||||||||||
| Langabezia erregistratua[1] | % 10,16 (2013) | ||||||||||
| Euskara | |||||||||||
| Euskaldunak [2] | % 46.5 + % 18.37 hartzaile (2021) | ||||||||||
| Kaleko erabilera [3] | % (2021) | ||||||||||
| Etxeko erabilera [4] | % 22.68 (2021) | ||||||||||
| Datu gehigarriak | |||||||||||
| Webgunea | http://www.gorliz.eu | ||||||||||
Gorliz Bizkaiko udalerria da, Uribe Kostako eskualdean dagoena. Tradizionalki nekazaritzari eta itsasoari lotutakoa izanik, azken urteetan turismoak indarra hartu du, eta Bilboaldean egoteak herria handitzea eragin du. 2016. urtean 5.655 biztanle zituen.
Geografia
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Inguru naturala eta kokapena
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Gorliz Bizkaiko kostaldean dago kokaturik, Bilbotik 25 kilometro ekialdera.
Klimari dagokionez, Bizkaiko kostaldearen epeltasuna nabari zaio, tenperatura gozoak eta atseginak baititu urte osoan zehar.
Udalerrian Astondoko duna fosilak daude.
Auzoak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Gorlizko auzoak honakoak dira:
Udalerri mugakideak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Gorliz udalerriak itsasoa dauka iparraldean eta mendebaldean. Hegoaldetik Plentzia udalerriak inguratzen du, eta ekialdean Lemoiz dauka.
Historia
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Neolitoaren eta Kalkolitoaren artekoak omen diren hondakinak aurkitu ziren –hala nola gezi-muturrak eta janaria ehotzeko elementuak– Mandañu muinoan, Butroe ibaiaren eskuinaldean kokaturik dagoena.[5]
X. mendean Gorlizko eliza eraiki zen, eta badirudi eliza eta Urrezarantza auzoa elkartzen dituen bidea eta zubia ere Erdi Arokoak direla.
Eliza 1781. urtean eraldatu zuten.
1919ko ekainaren 19an Gorlizko ospitalea fundatu zuten.
Demografia
[aldatu | aldatu iturburu kodea]XX. mendearen lehen erdian egonkor mantendu zen Gorlizko biztanleria, itsasoari eta nekazaritzari lotutako herria izanik. XX. mendearen bigarren erdialdean Bizkaian gertatutako industrializazio prozesua ez zen Gorlizera iritsi, baina 1970eko hamarkadatik aurrera populazioa handitzen hasi zen, eta 1990eko hamarkadatik hurrengo hogei urteetan hazkunde handia gertatu zen, biztanleria ia bikoizteraino.
| Gorlizko biztanleria |
|---|
 |
Politika
[aldatu | aldatu iturburu kodea]2011ko maiatzaren 22ko hauteskundeen emaitzen ondorioz, EAJ alderdiko Arantza Etxebarria hautatu zuten alkate. EAJk bost zinegotzi eskuratu zituen, eta Grupo Independiente de Gorliz (GIG) taldeak beste bost, baina EAJk boto gehiago lortu zituen. Bildu koalizioak hiru zinegotzi eskuratu zituen.
2015eko udal hauteskundeetan Euzko Alderdi Jeltzaleak zinegotzi bat irabazi zuen eta GIG taldeak bat galdu. EAJ alderdiko Arantza Etxebarria hautatu zuten alkate.
Gorlizko udalbatza | |||||
Alderdia |
2015eko maiatzaren 24a |
2011ko maiatzaren 22a | |||
| Zinegotziak | Boto kopurua | Zinegotziak | Boto kopurua | ||
| Euzko Alderdi Jeltzalea (EAJ) | 6 / 13 |
1.115 (% 40,02)
|
5 / 13 |
1.108 (% 37,06)
| |
| Grupo Independiente de Gorliz | 4 / 13 |
669 (% 24,01)
|
5 / 13 |
958 (% 32,04)
| |
| Euskal Herria Bildu* | 3 / 13 |
620 (% 22,25)
|
3 / 13 |
683 (% 22,84)
| |
| *2011ko hauteskundeetan Bildu gisa aurkeztu zen koalizioa. | |||||
| Datuen iturria: 2015eko eta 2011ko udal hauteskundeen emaitzak euskadi.net webgunean | |||||
Kirola
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Mendi-txirrindularitza gurera etorri zenetik, Mendibike elkartea eratu zen herrian. Elkarteak lasterketa bat antolatzen du urtero, Ermua mendiko magaletik eta herriko pinuditik pasatzen dena. Hasiera eta amaiera futbol zelaian izan da beti. 90. hamarkadaren azkenean eta XXI. mende hasieran talde garrantzitsua izan du Gorlizek. Besteak beste, Jon Elorriaga eta Asier Barrenetxea izan ziren taldean (3. postua Euskadiko Openeko sailkapen nagusian).
Andra Mari auzunean, festetan (abuztuko lehenengo astea), junior mailako errepideko lasterketa bat egiten da. Andra Maritik abiatu eta Andraka igo ostean Lemoizera jaisten da, ondoren Orabille igotzeko eta Gorlizko herrira jaisteko. Han, kale nagusitik jarraitzen du, hondartzaraino eta Plentziako portura, berriz Andra Mari auzora igotzeko. Sei bira ematen dira itzuli honetan. Unai Elorriagak bertan irabazi du.
Herriak ere badu bere futbol taldea (Gorliz Futbol Taldea).
Garraiobideak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Errepideak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Errepidez, Gorliztik Getxora joan daiteke (BI-634 errepidea), Bakiora (BI-3151) eta Mungiara (BI-2120).
Autobusa
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Bizkaibus hiri-arteko zerbitzuko hurrengo lineak udalerria zeharkatzen dute:
 Bizkaibus A2166 URIBE KOSTA - EHU | |||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||
| |||||||||||||||
Ondasun nabarmenak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- Agirre Andra Mariren baseliza
- Andra Mari Sortzez garbiaren eliza
- Gorlizko Ospitalea
- Gorlizko itsasargia
Gorliztar ezagunak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Sara Soto (1941-1999), musikagilea.
- Marcos Vizcaya (1947-2025), politikaria eta abokatua.
- Gabi de la Maza (1956-), irakaslea.
- Herri Torrontegi (1967-), motoziklista.
- Jabi Zabala (1971-), kazetaria.
- Eneritz Vadillo (2004), txirrindularia
Bitxikeriak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Alemaniako ekialdean Görlitz izeneko hiri bat dago, 60.000 biztanle ingurukoa, Poloniako muga parean.
Erreferentziak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- ↑ a b c d e f Euskal Herriari Begira. Udalbiltza.
- ↑ Euskararen Adierazle Sistema. Euskara-gaitasuna adinaren eta sexuaren arabera. EAE (eskualdeka/udalerrika). Eusko Jaurlaritza.
- ↑ «Kaleko erabilera herrialdez herrialde» Euskararen erabilera (Wikipedia).
- ↑ «Etxeko erabilera» Euskararen erabilera (Wikipedia).
- ↑ (Gaztelaniaz) Mandañuri buruzko informazioa Harpea Kultur Elkartearen webgunean 2011/07/06an kontsultatua
Ikus, gainera
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Kanpo estekak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- Gorlizko Udalaren webgunea.
- Gorlizko Turismo webgunea
- Google Maps zerbitzuan
- Tagzania zerbitzuan
- Panoramio zerbitzuan
- flickr zerbitzuan
