Ekspresionizam
Ekspresionizam (lat. expressio - izraz) je termin koji je koristila grupa njemačkih umjetnika 20. vijeka kako bi opisala svoja estetska načela u umjetnosti. Njegova tipična osobina je da se svako umjetničko djelo može koristiti za predstavljanje svijeta isključivo iz umjetnikove perspektive, radikalno je iskrivljavajući radi emocionalnog efekta kako bi se izazvala raspoloženja ili ideje.[1][2] Ekspresionistički umjetnici nastojali su izraziti značenje emocionalnog iskustva, a ne fizičke stvarnosti.[1]
Kao poseban umjetnički pokret, njemačko ekspresionističko slikarstvo ranih 1900-ih razvija reakciju na inertne akademske standarde 19. vijeka. Odbija slikoviti naturalizam da bi pokazalo izravnost emocionalnog izraza prepoznatljivog po debelim iskrivljenim formama i napadnim bojama. Prvi ekspresionistički slikari jesu grupa nazvana Die Brücke ("Most"), koja je osnovana u Dresdenu 1905. Njihov manifest ističe važnost emocionalnog doživljaja kao testa moralnih i umjetničkih vrijednosti. Die Brücke crpi poticaj od savremenih francuskih pokreta poznatih kao fovizam i ranijih umjetnika (Gauguina, Van Gogha, Toulouse-Lautreca i Muncha).[3] Ekspresionizam u slikarstvu obilježili su umjetnici Vincent van Gogh, Edvard Munch i James Ensor, a pokazali su se posebno utjecajnim za ekspresioniste, podstičući iskrivljavanje forme i korištenje jakih boja kako bi prenijeli razne tjeskobe i čežnje.[4]
Druga ekspresionistička grupa, Plavi jahač, osnovana je u Münchenu 1911. Ime su dobili po jednoj slici Vasilija Kandinskog, koji s Franzom Marcom formulira nove estetske vrijednosti grupe.
Ekspresionizam je imao važan utjecaj na umjetnost 20. vijeka i umjetnike u New Yorku 1940-ih i 1950-ih. Godine 1933. nacisti su proglasili ekspresionizam "izopačenom umjetnošću".
Reference
[uredi | uredi izvor]- 1 2 Bruce Thompson, University of California, Santa Cruz, lecture on Weimar culture/Kafka'a Prague Arhivirano 11. 1. 2010. na Wayback Machine
- ↑ Chris Baldick Concise Oxford Dictionary of Literary Terms, entry for Expressionism
- ↑ Lešić, Zdenko (2005). Teorija književnosti. Sarajevo: Sarajevo Publishing.
- ↑ "Expressionism Movement Overview". The Art Story. Pristupljeno 15. 9. 2025.
