Məzmuna keç

Alfa Sentavr

Vikipediya, azad ensiklopediya
Alfa Sentavr
Ulduz
Müşahidə məlumatları
(Dövr J2000.0)
Birbaşa çıxma 14s 39d 29,72s[1]
Meyl −60° 49′ 56,00″[1]
Məsafə 4,36 işıq ili
Görünən ulduz ölçüsü (V) −0,1[2][3]
Bürc Sentavr
Astrometriya
Radial sürəti (Rv) −25,1 km/san[4]
Fərdi hərəkət
 • Birbaşa çıxma −3.608 ± 0,5 mas/il[2]
 • Meyl 786 ± 0,5 mas/il[2]
Parallaks (π) 742 ± 0,5 mas[2]
Mütləq ulduz ölçüsü (V) 4,385
Spektral xüsusiyyətləri
Ulduz təsnifatı K1V[5]
Rəng indeksi
 • B−V 0,5
 • U−B 0,23
Fiziki xüsusiyyətləri
Kütləsi 1,1 M☉[6]
Radiusu 1,227 R☉
Temperaturu 5.781 K[1]
İşıqlandırma gücü 1,519 L☉
Metallığı 0,25[1]
Orbit elementləri
Ekssentrisiteti (e) 0,516
Digər təyinatlar
IRAS 14359-6037, SAO 252838, α Cen, 1ES 1435-60.6, 1RXS J143940.4-605020, 2EUVE J1439-60.8, CCDM J14396-6050AB, EUVE J1439-60.8, FK5 538, GC 19728, GCRV 8519, IDS 14328-6025 AB, LPM 534, uvby98 100128620, WDS J14396-6050AB, WDS J14403-6051AB, Ci 20 875, [TSA98] J143948.42-605021.66, RX J1439.5-6050, PM 14362-6038
Verilənlər bazasında məlumat
SIMBAD * alf Cen
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar
Alfa Sentavrın Günəş də daxil olmaqla digər ulduzlarla müqayisəsi

Alfa Sentavr (α Sentavr, qısaldılmış Alfa Sen, α Sen) — Günəş Sisteminə ən yaxın ulduz sistemidir və Günəşdən 4.37 işıq ili (1.34 pr) məsafəsindədir. Alfa Sentavr (həmçinin Rigil Kentaurus adlanır)[7]

α Sentavr, α Sentavr A, α Sentavr B və kiçik qırmızı cırtdan α Sentavr C ( bu ulduz həmçinin Proksima Sentavr adlandırılır[7]) -dən ibarət üçlü ulduz sistemidir. Adi gözlə, bu üç komponent vizual ulduz ölçüsü -0.27 olan bir ulduz kimi görünür. α Sentavr gecə göyündə SiriusKanopusdan sonra üçüncü parlaq ulduz kimi müşahidə olunur.

Proksima Sentavr (α Sen C) günəşdən 4.24 işıq ili (1.30 pr) məsafəsindədir və günəşə ən yaxın ulduzdur, buna baxmayaraq o, adi gözlə görünmür.

α Sentavr A kütləsi 1,1 Günəş kütləsi və parlaqlığı 1,519 Günəş parlaqlığı tərtibindədir, α Sentavr B isə daha kiçik və soyuqdur kütləsi 0,907 Günəş kütləsi, parlaqlığı 0,445 Günəş parlaqlığı tərtibində.[8] 79,91 illik period ərzində[9] ortaq mərkəz ətrafındakı məsafə Günəş ilə Pluton arasındakı məsafə (35,6) tərtibindən Günəş İlə Saturn arasındakı məsafə tərtibinə (11,2) azalmışdır.

α Sentavr adi gözdə tək ulduz hesab edilir və Erboğanın cənub bürcündə parlaq ulduza verilir. -0,27 Sirius və Canopusdan daha həddindən artıq olan vizual ölçülü (A və B ölçülərindən hesablanır) görünür. Gecə göyün ən parlaq ulduzu Arcturusdur. Alpha Centauri, iki ulduzlu Alpha Centauri (α Cene) və Alpha Centauri B (α Cen B) olan iki ulduzlu sistemdir. Bu sistemlər, ikincili α Cen AB'nin fərqli komponentləri kimi tanınır. Onun üçüncü dostu Proxima Centauri (və ya Proxima və ya α Cen C) A və B ulduzları arasındakı məsafədən uzaqdır, lakin hələlik çəkisi və AB sisteminə aiddir. Yerdən göründüyü kimi, iki əsas ulduzdan 2,2 dərəcə fərqlənir. Proksima Centauri teleskop olmadan görüləcək qədər parlaq olarsa, α Cen AB-dən ayrı bir ulduz kimi çılpaq görünürdü. Alpha Centauri AB və Proxima Centauri bir görkəmli ikiqat ulduz yaradır. Birlikdə, üç komponent α Cen AB-C adlı üçlü ulduzlu (və ya çox ulduzlu) üçlü sistem təşkil edir, ikili ulduz müşahidəçiləridir.

Birlikdə ikili ulduz sisteminin parlaq görünən komponentlərinə α Sentavr AB (α Sen AB) adı verilir. "AB-C" proksima orbitinin mərkəzi ikili dairədə, ağırlıq mərkəzi ilə kənar arasındakı məsafəyə aiddir. Bəzi köhnə istinadlar A × B-də qarışıqlıq və artıq dayandırılmış adı istifadə edir. Günəş və Alfa Sentavr AB arasındakı məsafə bu ulduzların kütlələrinə nisbətən çox fərqlənmədiyindən bu ikili sistem bir obyekt hesab olunur.

  1. 1 2 3 4 Smiljanic R., Romano D., Bragaglia A., Donati P., Magrini L., Friel E., Jacobson H., Randich S., Ventura P., Lind K. et al. TheGaia-ESO Survey: Sodium and aluminium abundances in giants and dwarfs (ing.). // Astron. Astrophys. / T. Forveille EDP Sciences, 2016. Vol. 589. P. A115. ISSN 0004-6361; 0365-0138; 1432-0746; 1286-4846 doi:10.1051/0004-6361/201528014 arXiv:1602.03289
  2. 1 2 3 4 alf Cen - Double or multiple star. // SIMBAD Astronomical Database
  3. SIMBAD Astronomical Database.
  4. Nordström B., Mayor M., Andersen J., Holmberg J., Pont F., Jørgensen B. R., Olsen E. H., Mowlavi N. The Geneva-Copenhagen survey of the Solar neighbourhood. Ages, metallicities, and kinematic properties of ∼14 000 F and G dwarfs (ing.). // Astron. Astrophys. / T. Forveille EDP Sciences, 2004. Vol. 418, Iss. 3. P. 989–1019. ISSN 0004-6361; 0365-0138; 1432-0746; 1286-4846 doi:10.1051/0004-6361:20035959 arXiv:astro-ph/0405198
  5. Torres C. A. O., Quast G. R., Silva L. d., Reza R. d. l., Melo C. H. F., Sterzik M. Search for associations containing young stars (SACY). I. Sample and searching method (ing.). // Astron. Astrophys. / T. Forveille EDP Sciences, 2006. Vol. 460, Iss. 3. P. 695–708. ISSN 0004-6361; 0365-0138; 1432-0746; 1286-4846 doi:10.1051/0004-6361:20065602 arXiv:astro-ph/0609258
  6. http://adsabs.harvard.edu/abs/1994A&A...292..115A.
  7. 1 2 "IAU Catalog of Star Names" Arxivləşdirilib 2018-07-07 at the Wayback Machine. Retrieved 21 November2016.
  8. Kervella, P., Thevenin, F. (15 March 2003). "A Family Portrait of the Alpha Centauri System" Arxivləşdirilib 2008-02-01 at the Wayback Machine. ESO. Archived from the original on 16 June 2008.
  9. Hartkopf, W.; Mason, D. M. (2008). "Sixth Catalog of Orbits of Visual Binaries" Arxivləşdirilib 2009-04-12 at the Wayback Machine. U.S. Naval Observatory.